Hydrauliczny układ sterowania sprzęgłem to układ o prostej konstrukcji składający się zaledwie z kilku elementów. Proste układy mają jednak również swoje wady i czasem zawodzą – na co powinniśmy zwracać uwagę w tym przypadku i co się psuje najczęściej? Sprawdźmy.
Układ hydraulicznego sterowania sprzęgłem jest stosunkowo prosty w swojej konstrukcji, składa się z dwóch lub trzech elementów. Zaliczyć możemy do nich pompkę sprzęgła, siłownik zwany wysprzęglikiem i łożysko wyciskowe, które zintegrowane może być z centralnym wysprzęglikiem. Awarie układu hydraulicznego należy zakwalifikować do dwóch kategorii – mogą to być awarie powodujące niedogodności w eksploatacji lub takie, które uniemożliwiają dalszą podróż.
Podstawową awarią jest – z racji charakterystyki układu – wyciek płynu. Układ ten nie jest na szczęście zbyt obszerny, dlatego zlokalizowanie wycieku jest możliwe praktycznie w 100%. W pierwszej kolejności wycieku szukać należy na łączeniach oraz przy pompie sprzęgła. Pompka sprzęgła, w której znajduje się tłoczek ściskający płyn hydrauliczny staje się z czasem nieszczelna właśnie na tłoku. Wyeksploatowany tłok przepuszcza płyn, wypychając go przez uszczelnienie pompki. Taka awaria powoduje nie tylko ubytek płynu, ale i nie zapewnia właściwego ciśnienia, co może się kończyć utrudnioną zmianą biegów. Niskie ciśnienie płynu w układzie powoduje zbyt słabe rozłączanie napędu (wyłączanie sprzęgła), a tym samym ciężej jest wbić pierwszy bieg oraz wsteczny.
Objawem wycieku w układzie jest utrudnione włączanie biegów, brak powrotu pedału sprzęgła po jego wciśnięciu i konieczność kilkakrotnego pompowania w celu rozłączenia napędu. To ostatnie jest spowodowane zapowietrzeniem układu, co oznacza, że płyn się skończył. W takim przypadku uzupełnienie płynu to rozwiązanie tymczasowe i niebezpieczne, ponieważ wyciek może się powiększyć w każdej chwili. W samochodach gdzie układ sterowania sprzęgłem jest połączony z układem hamulcowym (również hydraulicznym) jest to o tyle niebezpieczne zjawisko, że tracąc możliwość wyłączenia sprzęgła można stracić jednocześnie możliwość hamowania.
Gdzie jeszcze może pojawić się wyciek? Przede wszystkim na łączeniach przewodów, choć zdarza się to stosunkowo rzadko i tylko z powodu nieprawidłowego montażu.
Zidentyfikowanie takiego wycieku bywa jednak kłopotliwe – problemem jest określenie czy wyciek pochodzi z pompki, czy z wysprzęglika. W poprzednim wpisie pisaliśmy o tym czym jest wysprzęglik i kiedy należy go wymieniać. Zdarza się, że pompka właściwie wcale nie wypuszcza płynu na zewnątrz, a mimo to nie pracuje prawidłowo. Jeżeli zaś wysprzęglik znajduje się w skrzyni biegów należy ją zdjąć by go sprawdzić. Co zatem należy zrobić kiedy staniemy w obliczu takiej sytuacji? Przede wszystkim warto podczas wymiany sprzęgła wymieniać zawsze wraz z nią wysprzęglik, w niektórych przypadkach jest to nawet konieczne. Jeżeli zachodzi konieczność wymiany sprzęgła lub ktoś wymieniał je wcześniej to wysoce prawdopodobne jest, że to pompka sprzęgła również wymaga wymiany. Możemy również samodzielnie przeprowadzić prosty test – ustawiamy samochód na płaskiej drodze, włączamy pierwszy bieg lub wsteczny. Bez puszczania pedału sprzęgła czekamy i obserwujemy czy samochód nie przemieszcza się mimo wyłączonego sprzęgła. Jeśli tak to niemal na 100 % awarii uległ wysprzęglik.
Po wymianie któregoś z elementów lub w przypadku poważnego ubytku płynu hydraulicznego koniecznie trzeba odpowietrzyć układ. Warto przy tym zachować odpowiednią kolejność od pompki w stronę wysprzęglika. Jeśli przewody łączą się miedzy pompką a wysprzęglikiem (najczęściej specjalna złączka), a wymieniana była pompka warto najpierw odpowietrzyć układ do złączki, potem podłączyć i odpowietrzyć resztę układu. W sytuacji, gdy wymieniany był wysprzęglik można odpowietrzać od razu cały układ. Odpowietrzanie odbywa się dokładnie tak, jak w przypadku układu hamulcowego.
Innym rodzajem awarii jest uszkodzenie mechaniczne pompy sprzęgła. Zdiagnozowanie tej usterki jest stosunkowo proste – w trakcie jazdy zmuszeni jesteśmy wywierać znaczenie większą siłę nacisku na pedał sprzęgła lub w ogóle nie jesteśmy w stanie go go wcisnąć.
Jeżeli zauważyłeś, którykolwiek z objawów nie zwlekaj – udaj się do warsztatu lub serwisu samochodowego.
